|
Jugoslovensko
Dramsko Pozorište |
|
|
Jugoslovensko dramsko pozorište osnovano je
1947. godine kao reprezentativno pozorište nove
Jugoslavije. Mnogi najznačajniji glumci drugih
kulturnih centara iz Zagreba, Novog Sada,
Sarajeva, Splita, Ljubljane i drugih gradova
pozvani su da učestvuju u stvaranju pozorišta
koje će biti za Jugoslaviju ono što je MHAT za
Rusiju.
Poznati reditelj Bojan Stupica, koji je zadavao
velike muke cenzuri i policiji u Kraljevini
Jugoslaviji, postavljen je na čelo kuće kao
umetnički rukovodilac. On i kritičar Eli Finci,
postavili su temelje repertoarske orijentacije
JDP-a kao pozorišta visokog literarnog nivoa. To
će ostati kao osnovna orijentacija JDP-a do
današnjeg dana, s tim da je, pored literarnog,
element scenskog dobio ravnopravno mesto.
Prve sezone prošle su u znaku
prikazivanja svetske i domaće klasike:
Čehov, Goldoni, Šeridan, Ostrovski, Lope
de Vega, Gorki, Šo, Šekspir, Plaut,
Rasin, Molijer, Ibzen, Lorka, a od
domaćih klasika Cankar, Držić, Sterija,
Jakšić i Nušić.
Komadi su birani veoma pažljivo, reditelji su se
dugo pripremali, a pripremanje komada do
premijere trajalo je katkada i po pola godine. |
|
|
Zbog takvog rada i koncentracije renomiranih i
darovitih mladih umetnika, JDP je postalo
pozorište izuzetnog nivoa, koje se svojim
rezultatima uzdiglo iznad ostalih pozorišta u
zemlji. Jugoslovensko dramsko pozorište nije
postalo kopija MHAT-a, koje je u doba Staljina
već bilo u stagnaciji kao žrtva teorije
socijalističkog realizma i dogmatski shvaćenog
sistema Stanislavskog... Reditelji koji su u to
vreme stvorili slavu JDP-a, Bojan Stupica, Mata
Milošević i Tomislav Tanhofer bili su izmedju
rata već pod uticajem evropskog modernizma tako
da nisu ni mogli niti hteli da se potčine
staranoj dogmi..
Duh, značaj i prestiž Jugoslovenskog dramskog
pozorišta, poznati starijima, ali i na drugačiji
način bliski publici koja je svoj ukus u teatru
formirala od sredine osamdesetih naovamo, u
vreme kada je Jovan Ćirilov u svojih četrnaest
upravničkih sezona ustoličio JDP kao
reprezentativno pozorište savremenog scenskog
izraza u okvirima širim od bivše države, nisu
ugasnuli ni pod pritiskom Istorije i njenog
surovog rada, niti pod čizmama komesara duha.
Sedamnaestog oktobra 1997. nad Beogradom se
dizao oblak dima. Gorelo je Jugoslovensko
dramsko pozorište. Činilo se tada kako je to
konačni kraj jedne utopije. Od tog dana, do dana
u kojem će Velika scena ponovo biti otvorena
premijerom (23. maja 2003, Jovan Sterija Popović
Rodoljupci u režiji Dejana Mijača), pogon
istorije radio je ubrzano. Valjalo je sačekati
Promene da bi ponovno rođenje iz pepela uistinu
bilo moguće. Branko Cvejić (prvo kao zamenik
direktora, a potom kao direktor kuće od 12. jula
2002) i Gorčin Stojanović (direktor od 2001. i
umetnički direktor od 12. jula 2002) učinili su
da Jugoslovensko dramsko pozorište nastavi svoju
umetničku misiju: vrhunska izvođačka umetnost u
sadejstvu sa otvorenošću, hrabrošću,
ekskluzivnošću u izboru tema i materijala za
svoje predstave.
Posle požara glavni je napor bio da se Pozorište
vrati na kulturnu mapu grada čije je istorijsko
sećanje dugo i odista seže do antičkih vremena.
Pozorište je podignuto na srećnim i vitalnim
temeljima. U godini 2003. i ovoj tekućoj sve
premijere su ustvari otvaranje novog pozorišta i
obnavljanje ansambla. Tokom sezone 2003/04.
Jugoslovensko dramsko pozorište postavilo je:
Čehovljevog Galeba, Šekspirovog Mletačkog
trgovca, Molijer – još jedan život Bulgakova,
Molijera, Jovanovića, Plavu sobu Dejvida Hera,
Razvaljivanje Nila LaBjuta, Terasu Jovana
Hristića, Pseći valcer Leonida Andrejeva. U
planu za sezonu 2004/05 je, između ostalog,
predstava na Velikoj sceni Italijanska noć Edena
fon Horvata u režiji Paola Mađelija i otvaranje
Studija JDP-a, naše treće scene.
Klasika na nov način, domaća i strana, savremeni
medjašnji komadi, a uvek i na prvom mestu domaći
tekstovi – kad se dogode, smelost u otvorenosti
formi predstava - to su stubovi na kojima, u
skladu sa sopstvenom tradicijom, počiva visoka
zgrada duha, stila i ukusa zvana Jugoslovensko
dramsko pozorište. |
JDP
primljeno u Uniju evropskih pozorišta
Povodom ulaska
Jugoslovenskog dramskog pozorišta u Uniju
evropskih pozorišta, u Skupštini Grada je
gradonačelnik Nenad Bogdanović priredio svečani
prijem za članove i prijatelje JDP-a. Direktor
Pozorišta Branko Cvejić je u održanom govoru
istakao značaj ulaska u Evropsku pozorišnu
uniju:
Učlanjenje u uniju 19 najznačajnih
teatara Evrope je veliki uspeh našeg pozorišta,
našeg grada i naše zemlje, pre svega zbog toga
što su kriterijumi za prijem u ovu vrhunsku
organizaciju vrlo strogi i isključivo umetničke,
a nikako političke prirode. … Ulazak u Uniju ne
smatramo našim krajnjim dostignućem, to je za
nas tek početak. Mi sada zauzimamo svoje
prirodno mesto koje nam pripada, a sa koga
možemo da doprinesemo izgradnji kulture i
pozorišta Evropske pozorišne unije i da aktivno
učestvujemo u razvoju jedne velike kulturne
zajednice.
|
Nova zgrada
Arhitekta Zoran Radojičić je na
Konkursu za rekonstrukciju
Jugoslovenskog dramskog
pozorišta u Beogradu 1997.
osvojio prvu nagradu. U okviru
projektnog biroa Archtic, arh.
Zoran Radojičić i Dejan
Miljković projektovali su novu
gradjevinu. Enterijer su uradili
u saradnji sa arh. Ivanom
Milenković. Pozorišnim foajeom
dominira skulptura vajara
Mrdjana Bajića.
Zgrada je osvojila sledeće
nagrade:
-Nagrada Saveza arhitekata
Srbije 2005. godine
(Jugoslovensko Dramsko
Pozorište, Beograd)
- Aprilska nagrada Grada
Beograda za arhitekturu i
urbanizam za objekat
Jugoslovenskog Dramskog
Pozorišta u Beogradu 2004.
godine
- Nagrada kompanije "Novosti” za
Arhitekturu 2003., za najbolje
arhitektonsko ostvarenje
(Jugoslovensko Dramsko
Pozorište, Beograd) 2004. godine
- Grand prix XXVI Salona
arhitekture (Jugoslovensko
Dramsko Pozorište, Beograd,
2004. godine
-BPB trophy 2003. godine za
enterijer (Jugoslovensko Dramsko
Pozorište, Beograd) |
|
BELEF
- Beogradski letnji festival |
|
|
|
Dušu Beograda tokom leta određuje
Beogradski Letnji Festival BELEF. Ovaj
festival objedinjuje tri velike
umetničke oblasti: scensku delatnost
(pozorište i umetničku igru), vizuelne
umetnosti (video art, instalacije,
preformanse i printove) i muziku. Kroz
brojna gostovanja, sopstvene produkcije
i koprodukcije sa istitucijama kulture,
srodnim letnjim festivalima, BELEF
podstiče da se ide dalje u angažovanju,
negovanju i razvoju kreativnih
potencijala, radoznalosti, istraživačke
snage pojedinca, ali i u negovanju
potreba auditorijuma, publike.
U interakciji sa okolinom, animirajući
nove urbane prostore kao i mesta
kulturnih dešavanja, Beogradski letnji
festival nastoji da ispriča priču o
Beogradu, kao velikom gradu i njegovoj
tolerantnoj, komunikativnoj i urbanoj
suštini. |
|
Sa BELEF-om Beograd postaje otvoreni grad.
Njegovi lepi i brojni gradski prostori:
kalemegdanska Tvrđava, ulice, trgovi, parkovi
Beograda, Ada Ciganlija, novobeogrdski blokovi,
obale Save i Dunava, pozorišta postaju mesto na
kome se predstavlja i inspiriše ono najbolje,
što će biti slatko-gorki doživaljaj,
provokacija, podsticaj da se ide dalje, a zatim
postane i korisna uspomena.
Osnivač i pokrovitelj BELEF-a je Skupština grada
Beograda, resorno Sekreterijat za kulturu. U
njihovoj nadležnosti su naimenovanje članova
Saveta BELEF-a, predsednika Saveta i selektora
za tri umetničke oblasti sa mandatom od dve
godine, zatim izbor izvršnog producenta i ostale
aktivnosti vezane za program, uslove i
realizaciju. |
|
|